Midden op de Balans bevindt zich het Zeeuws slavernijmonument. Het beeld is gemaakt door Hedi Bogaers in opdracht van de Stichting Monument Middelburg en werd op 2 juli 2005 onthuld. Jaarlijks vindt hier op 1 juli de herdenking plaats van de herinnering aan het slavernijverleden en de Zeeuwse rol in de trans-Atlantische slavenhandel.

Op 1 juli 1863 werd vanuit Nederland de slavernij per wet verboden; een kleine vijftig jaar daarvoor, op 14 juni 1814 werd de slavenhandel afgeschaft. Toch zou het vanwege de Staatstoezichtperiode nog tien jaar duren voordat slaafgemaakten, die werden gedwongen om op de plantages te blijven werken, ook daadwerkelijk hun vrijheid verkregen. Vandaar dat het jaar 2023 -vanaf 1 juli tot en met 1 juli 2024- wordt gezien als het nieuwe herdenkingsjaar ter ere van de beëindiging van slavernij in het Nederlandse Koninkrijk 150 jaar geleden.

De twee witte en twee zwarte menshoge granieten zuilen symboliseren de verbondenheid van de zwarte en de witte nakomelingen van de slavernij. Dwars door het beeld heen loopt een rode ader naar het hart. Het bloed en het hart symboliseren de eenheid tussen witte en zwarte mensen. Volgens de kunstenares bloeden we immers allemaal dezelfde kleur en hebben we allemaal een kloppend hart nodig om te leven.

Op de voet van het monument valt de volgende tekst te lezen: ‘aan de kinderen – de gemeenschap – de toekomst – van de voorouders’.

Gezien de impact van het Zeeuwse aandeel in de Nederlandse slavenhandel en de slavenplantages lag de oprichting van een monument in Middelburg voor de hand. De meest geëigende plaats voor dit monument was de Balans.

Dit pleintje, genoemd naar de stedelijke waag, die hier tot 1823 stond, ligt ingeklemd tussen gebouwen die met de MCC te maken hebben. Het Commerciehuis (afgebroken in dezelfde tijd als de waag), waar de directeuren en hoofdparticipanten van de MCC vergaderden, stond op het pleintje voor Balans 17. Het hoofdpakhuis van de MCC bestaat nog. Tegenwoordig zetelt hier op de begane grond het Centrum Beeldende Kunst Zeeland, en zijn op de bovenverdiepingen appartementen.

Ook de panden op de hoek van de Balans en de Wagenaarstraat waren eigendom van de MCC. In de – in 1940 verwoeste, maar weer fraai gereconstrueerde – St. Jorisdoelen was in de beginjaren korte tijd de vergaderplaats voor de MCC-directie. In de Abdij zetelde sinds 1574 het provinciebestuur van Zeeland.

Bron

Dienke Hondius, Zeeuws Slavernij Moment, 2005.